Artoor |
Wysłany: Pon 10:31, 12 Cze 2006 Temat postu: Franklin Delano Roosevelt |
|
Urodził się w 1882 roku. Karierę polityczną rozpoczął w wieku dwudziestu ośmiu lat, kiedy został senatorem stanu Nowy Jork. W latach 1928-32 był gubernatorem tego stanu. W wyborach na prezydenta w 1932 roku został wysunięty jako kandydat Partii Demokratycznej. Rok później otrzymał od Kongresu wielkie pełnomocnictwa, jakich nie miał dotąd żaden jego poprzednik. Umożliwiły mu one wprowadzenie reform gospodarczych i społecznych. Roosevelt wprowadził system New Deal (Nowego Ładu), przewidujący:
- udział władz państwowych w organizacji przemysłu,
- pomoc finansową dla zubożałych farmerów,
- roboty publiczne na dużą skalę, takie jak: budowa dróg, regulacja rzek, elektryfikacja wielkich obszarów,
- nadzór nad bankami,
- pomoc dla rolnictwa.
Zaplanowane reformy wprowadził tuż po wygranych wyborach, w ciągu trzech miesięcy (tzw. sto dni Roosevelta). Nowy Ład oznaczał niewątpliwie rozpoczęcie interwencjonalizmu państwowego w życie gospodarcze, a tym samym koniec liberalizmu gospodarczego. Dzięki niemu przezwyciężona została recesja gospodarcza, a Stany Zjednoczone szybko wyszły z kryzysu.
W polityce zagranicznej Franklin Delano Roosevelt był kontynuatorem polityki izolacjonizmu, oraz zwolennikiem zachowania dobrych stosunków z ZSRR. Zabiegał także o ograniczenia niebezpieczeństwa ze strony Niemiec i Japonii. W 1941 r. podpisał wraz z Churchillem na pokładzie brytyjskiego pancernika "Prince of Wales" Kartę Atlantycką. Określała ona zasady polityki zagranicznej obu mocarstw a więc:
- wyrzeczenie się podboju obcych ziem,
- prawo każdego narodu do suwerenności i wyboru odpowiadającej mu formy ustroju oraz rządu,
- pokojową współpracę państw na równych prawach,
- wyrzeczenie się po zakończeniu II wojny światowej stosowania przemocy.
Przełomowym dniem w historii Stanów Zjednoczonych, a zarazem w życiu samego prezydenta, był 7 grudnia 1941 - dzień japońskiego ataku na amerykańską bazę w Pearl Harbor. 8 grudnia Roosevelt wystąpił przed Kongresem i wymógł na nim wypowiedzenie Japonii wojny. Oznaczało to koniec polityki izolacjonizmu. Oto fragmenty jego przemówienia do kongresmanów i narodu:
"Wczorajszy dzień, 7 grudnia 1941 roku, jest datą, która pozostanie naznaczona pieczęcią hańby. (...) Ufając sile naszej armii i bezwzględnej determinacji naszego narodu, możemy jedynie zwyciężyć. Tak nam dopomóż Bóg".
Tym samym Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny, co przesądziło ostatecznie o nadchodzącej klęsce państw Osi. Z upoważnienia Kongresu, Roosevelt był dysponentem pożyczki Lend-Lease Act. Z niej 50 mld dolarów przekazał członkom koalicji antyhitlerowskiej. Franklin Delano Roosevelt brał udział w opracowaniu założeń Karty Narodów Zjednoczonych, a także w spotkaniach aliantów m.in. w Jałcie na Krymie, gdzie ustalono nowy porządek, jaki miał panować w powojennym świecie. Prezydent nie doczekał końca wojny i zmarł 13 kwietnia 1945 roku. Zastąpił go dotychczasowy wiceprezydent Harry S. Truman.
Mimo, że Franklin Delano Roosevelt cierpiał na chorobę Heinego-Medina był jedynym w historii Stanów Zjednoczonych prezydentem wybieranym aż czterokrotnie (1932, 1936, 1940, 1944). Ten najwyższy urząd piastował przez ponad dwanaście lat. |
|