Artoor |
Wysłany: Pon 12:32, 12 Cze 2006 Temat postu: S/Ś |
|
SAHAJDACZNY (HETMAN SAHAJDACZNY) - dawna godność wojskowa u Kozaków odpowiadająca stanowisku hetmana polnego; osoba piastująca tę godność
SANACJA- potoczne określenie obozu piłsudczyków rządzących Polską od przewrotu majowego do 1939r.
SARKOFAG - trumna w kształcie ciała do której chowano zwłoki umarłego
SĄDY KAPTUROWE - zobowiązane do strzeżenia porządku publicznego
SEJM WALNY - najwyższy organ władzy w Polsce. Sejm zwyczajny zbierał się co dwa lata na sześć tygodni, w nagłych potrzebach zwoływano sejmy nadzwyczajne
SEJMIKI DEPUTACKIE - obierające deputatów do Trybunału
SEJMIKI ELEKCYJNE - wybierały urzędników powiatowych oraz kandydatów do królewskiej nominacji na sędziego
SEJM KONWOKACYJNY (konwokacja) - pierwszy sejm w czasie bezkrólewia; ustalał miejsce i czas elekcji oraz przygotowywał pacta conventa
SEJMIKI PRZEDSEJMOWE - wybierały posłów na sejm walny
SEJMIKI RELACYJNE - przyjmujące sprawozdania posłów z obrad sejmu i podejmujące decyzje o poborze podatków
SEJMIKI ZIEMSKI - zjazdy szlachty z poszczególnych ziem
SEKULARYZACJA - zeświecczenie, zwłaszcza dotyczące dóbr i prerogatyw organizacji religijnych, np. dóbr kościelnych, szkolnictwa
SENIOR - możny przyjmujacy obowiązek opieki nad wasalem w zamian za jego podporządkowanie się. Wielu seniorów było wasalami innych seniorów. Taki senior, który nie miał nad sobą żadnego zwierzchnika, nazywał się suwerenem
SENIORAT - zasada dziedziczenia dóbr przez najstarszego członka roku bez względu na stopień pokrewieństwa ze zmarłym
SKRYBA - uczony w Egipcie jako nieliczny posługiwał się pismem
SOBÓR - wielki zjazd biskupów pod przewodnictwem papieża
SOŁTYS - w średiowieczu osoba postawiona przez pana feudalnego na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim
STADHOUDER - od końca XV wieku namiestnik poszczególnych prowincji niderlandzkich. Od końca XVI wieku najwyższy urzędnik republikański
STAN - grupa społeczeństwa mająca osobne prawa. Istniały cztery stany: rycerstwo (szlachta), duchowieństwo, mieszczaństwo i chłopstwo
STANY GENERALNE - we Francji, zgromadzenie przedstawicieli duchowieństwa i chłopów. Zwoływane przez króla od 1302 roku, kompetencje głownie doradcze, także nakładanie podatków nadzwyczajnych. Zwołane w 1789 roku przez Ludwika XVI przekształciły się w Zgromadzenie Narodowe, dając początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789-99
STARY ŚWIAT - w dobie odkryć geograficznych nazywano tak znane już wcześniej lądy: Europę, Azję i Afrykę
STATUT - zbiór przepisów regulujących strukturę, zadania i sposób działania instytucji lub organizacji; zbiór praw, kodyfikacja
STATUTY SYNODALNE - w Kościele katolickim akty ustawodawstwa partykularnego, uchwalone na zjazdach biskupów i kleru prowincji kościelnej (statuty prowincjonalne) lub diecezji (statuty diecezjalne); w Polsce znane od XIII w
STOLNIK - w dawnej Polsce do końca XIII wieku urzędnik nadworny, opiekujący się stołem panującego, następnie urząd tytularny
STOPA MENNICZA - liczba monet danego rodzaju wybitych z podstawowej jednostki wagowo-pieniężnej kruszcu
SUWERENNOŚĆ - niezależność
SYNAGOGA - świątynia żydowska
SYNOD - w Kościele katolickim zjazd duchowieństwa poszczególnych jednostek administracyjnych (diecezji, metropolii) lub kraju
SZABAT - ostatni, świąteczny dzień religii żydowskiej
SZKUTA - statek wiosłowożaglowy do wielokrotnego użycia, a galar po wykorzystaniu był sprzedawany na drewno
SZNIKA (SNIGGA) - niewielki, smukły i zwrotny okręt żaglowy z XV wieku, 1- lub 2-masztowy z ożaglowaniem rejowym.
ŚWIĘTOPIETRZE - podatek płacony Kościołowi na rzecz budowy bazyli Św. Piotra
SZOWINIZM - skrajna postać naconalizmu, nienawiść i agresja wobec innych narodów (np. faszyzm niemiecki) |
|