Artoor |
Wysłany: Pon 12:31, 12 Cze 2006 Temat postu: P |
|
PACTA CONVENTA (czyt.: pakta konwenta) - zobowiązania elekta związane ze wstąpieniem na tron
PAGODA - świątynia hinduska
PALATYN (COMES PALATINUS) - zarządca dworu panującego; w Polsce piastowskiej urząd palatyna połączył się z funkcją wojewody
PAŃSTWA-MIASTA - jednostka terytorialna obejmująca miasto i jego najbliższe okolice
PAŃSTWO PODZIEMNE - rząd i administracja terenowa działają w ukryciu, wydają ustawy i prawa obowiązujące wszystkich obywateli.
PAŃSZCZYZNA - bezpłatna i przymusowa praca chłopów na ziemi pańskiej
PAŃSZCZYZNA SPRZĘŻAJNA - wykonywana przez kmieciów (chłop pełno rolny). Sprzężaj stanowiły konie i woły, które kmieć musiał utrzymywać w swoim gospodarstwie
PAŃSZCZYZNA PIESZA - wykonywana przez zagrodników (posiadających kilka morgów ziemi)
PARLAMENTUM GENERALE - łacińska nazwa zjazdu walnego
PATRIOTYZM - miłość do ojczyzny
PATRYCJAT - najbogatsza grupa w społeczeństwie miejskim
PIECHOTA WYBRANIECKA - piechota polska składająca się z chłopów-"wybrańców" z dóbr królewskich - 1 chłop z 20 łanów
PIRAMIDY - budowle w kształcie ostrosłupa, które wznosili faraonowie, by służyły mu jako grobowce
PISMO KLINOWE - pismo, które zapisywano na glinianych tabliczkach przy pomocy rylca, którego końcówka zakończona była klinem; wynalazek Sumerów
PLEBS - najbiedniejsza grupa w społeczeństwie miejskim
POLITEIZM - wiara w wielu bogów
POLONIZACJA - przejęcie przez cudzoziemców polskiego języka i kultury.
POŁOWNICTWO - system dzierżawy ziemi, w którym właściciel ziemi otrzymuje do użytkowania połowę zbiorów. Rozpowszechnione w systemie lennym, występuje do dziś w niektórych państwach kapitalistycznych.
POSŁOWIE ZIEMSCY - przedstawiciele ziem wybierani na sejmikach
POSPOLITE RUSZENIE - ogół szlachty powoływanej pod broń w czasie wojny
POSPÓLSTWO - mniej zamożna od patrycjatu grupa w społeczeństwie miejskim
POWSTANIE -wyzwoleńcza walka zbrojna.
PRAGMATYKA SŁUŻBOWA - przepisy regulujące prawa i obowiązki pracowników, zwłaszcza w urzędach państwowych
PRAWA KARDYNALNE - w Polsce w XVII i XVIII wieku podstawowe zasady ustroju państwa; obejmowały m.in. wolną elekcję, liberum veto, nietykalność osobistą szlachty i poddaństwo chłopów
PRAWO MILI MIEJSKIEJ - przywilej handlowy nadawany niektórym miastom przez panującego; w promieniu jednej mili od miasta nie mogą istnieć żadne, poza miejskimi, targi, składy sukna, piekarnie, kramy, jatki, kramy z obuwiem i karczmy
PRAWO NIEMIECKIE - zespół norm zachodnioeuropejskich przyjmowanych przez Polskę za pośrednictwem miast niemieckich (Magdeburg, Lubeka) na początku XIII wieku; początkowo jako prawo napływowej ludności, później posłużyło za wzór prawno-organizacyjny przy lokacji polskich wsi na prawie czynszowym oraz rozwijaniu w miastach organizacji samorządowej
PRAWO SKŁADU (SKŁAD) - przywilej handlowy nadawany niektórym miastom od drugiej połowy XIII wieku przez panującego; przejeżdżający przez nie kupcy musieli wystawiać na sprzedaż towary przez pewien czas (względne prawo składu), musieli sprzedawać część (częściowe prawo składu) lub wszystkie towary (całkowite prawo składu); straciło znaczenie XV-XVIII wieku wraz z rozwojem nowożytnej formy wymiany
PRAWO SZROTU - przywilej handlowy nadawany niektórym miastom przez panującego; miasto otrzymuje wyłączność na rozwożenie piwa i wina ze składów miejskich
PREDYSTYNACJA - przeznaczenie, przekonanie, ze pośmiertny los człowieka jest z góry ustalony przez wolę Boga
PREROGATYWA - szczególne prawo, przywilej związany z zajmowanym stanowiskiem
PREZBITERIANIE - wyznawcy kalwinizmu w Anglii i Szkocji, którzy w XVI wieku nie przejęli zasady episkopalizmu obowiązującej w anglikanizmie. Prześladowani do 1688 - emigrowali masowo do Ameryki Północnej. Obecnie dominują w Szkocji, ponadto tworzą wspólnoty w Anglii, USA i byłych koloniach angielskich
PRYNCYPAT - forma władzy wprowadzona w testamencie Bolesława Krzywoustego, w myśl której najstarszy książę dzielnicowy (senior) miał sprawować władzę zwierzchnią nad pozostałymi (juniorami)
PRZEOR - wybierany przez władze zakonne przełożony niewielkiego klasztoru
PRZYWILEJE - specjalne prawa szlachty, nadawane przez kolejnych władców chcąc
do góry |
|