Artoor |
Wysłany: Pon 10:33, 12 Cze 2006 Temat postu: Stefan Starzyński |
|
Stefan Starzyński urodził się w 1893 roku w Łowiczu. Tradycje patriotyczne wyniósł z domu. Był politykiem, ekonomistą, działaczem gospodarczym, publicystą. Już w młodości, za udział w działalności konspiracyjnej, był trzykrotnie aresztowany. W 1910 roku przez miesiąc był więziony w Cytadeli.
Stefan StarzyńskiW latach 1914-1917 Starzyński był oficerem I Brygady Legionów Polskich. W latach 1918-1921 pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Odegrał ponadto bardzo ważną rolę w życiu gospodarczym, jako wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego. Jemu także powierzono funkcję generalnego komisarza Pożyczki Narodowej. Prawdziwą działalność polityczną Stefan Starzyński rozpoczął jednak dopiero w 1930 roku, kiedy to został posłem na sejm. 30 lipca 1934 roku otrzymał nominację na komisarycznego prezydenta Warszawy. Głównymi jego celami stały się: stabilizacja budżetu miejskiego, ożywienie ruchu inwestycyjnego, podniesienie stanu estetycznego stolicy. Lata 1934-1938 nie były dla Starzyńskiego łatwe. Był krytykowany przez lewicę, nie układało mu się w życiu prywatnym - jego żona zapadła na nieuleczalną chorobę.
Mimo to za jego kadencji Warszawa bardzo się rozwinęła. Miastu przybyło 2 mln metrów bruków, wydłużono sieć kanalizacyjną i zwiększono produkcję energii elektrycznej. Starzyński położył też nacisk na rozwój komunikacji i kultury. Wzrosła długość torów tramwajowych, powstał projekt budowy metra. Otworzono ponadto czterdzieści cztery nowe szkoły, rozbudowano Bibliotekę Publiczną. Otwarto Stołeczny Teatr Powszechny.
W 1938 roku Starzyński został oficjalnie prezydentem Warszawy. W obliczu zagrożenia wojną, jako cywilny komisarz obrony przy Dowództwie Obrony Warszawy, przygotowywał stolicę do wojny. W czerwcu 1939 roku, aby zapewnić miastu rezerwy opału i żywności, powołał Miejskie Zakłady Aprowizacyjne. Miesiąc później, we współpracy z innymi działaczami politycznymi, opracował plan ewakuacji rządu ze stolicy. Starzyński zadbał także o to, by zabezpieczyć zbiory Muzeum Narodowego.
Kiedy rozpoczęła się wojna, Starzyński za wszelką cenę starał się nie dopuścić do wybuchu paniki. Apelował o zachowanie należytego porządku. Włączył się także czynnie w obronę stolicy. Zarządził pogotowie obrony przeciwlotniczej, zorganizował brygady do pomocy przy wydobywaniu zasypanych. Starzyński nie opuścił Warszawy. Dzięki swojej patriotycznej postawie stał się symbolem walczącej stolicy.
Od 26 września do czasu przejęcia władzy przez okupanta sprawował już tylko urząd prezydenta. Rozwiązał wszystkie instytucje polityczne, zostawiając jedynie społeczne i publiczne. Wezwał do złożenia broni. Kiedy pojawiła się szansa na ograniczoną działalność w interesie publicznym, Starzyński polecił wypłacić wszystkim urzędnikom wynagrodzenie za trzy miesiące. Dążył także do zwolnienia uwięzionej inteligencji polskiej.
Stefan Starzyński został aresztowany 26 października 1939 roku, a następnie przewieziony na Pawiak. Wśród historyków nie ma zgodności co do miejsca i czasu śmierci prezydenta. Według jednych zginął w Dachau w 1944 roku. Inni twierdzą, że został rozstrzelany w parku natolińskim rok wcześniej. Symboliczny grób Stefana Starzyńskiego znajduje się na Powązkach. |
|